ΕΝΑΣ ΔΥΝΑΜΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ

ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΜΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗ ΝΟΤΙΑ ΓΑΛΛΙΑ

Η Ελληνική Κοινότητα ΝΙΚΑΙΑΣ – ΚΥΑΝΗΣ ΑΚΤΗΣ – ΜΟΝΑΚΟ, έχοντας στο ενεργητικό της 60 χρόνια διαρκούς δράσης από την σύστασή της το 1952 καθιερώθηκε στη συνείδηση των μελών, και όχι μόνο, ως Οργανισμός με σημαντικότατη δράση και προσφορά στον κοινό βίο των Ελλήνων της Γαλλίας και του Μονακό.

Η Ελληνική Παροικία της Κυανής Ακτής ποτέ δεν έπαψε να υπάρχει (τους 25 τελευταίους αιώνες), όμως γνώρισε σημαντικές αλλαγές στη σύνθεσή  και την οργάνωσή της κατά τη διάρκεια της εδώ παρουσίας της.

Η γενεσιουργός αιτία της εγκατάστασης Ελλήνων στην περιοχή της Κυανής Ακτής πρέπει να αναζητηθεί στο υπέροχο μικροκλίμα.

ΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΟΡΑΜΑΤΟΣ ΕΝΟΣ ΕΝΩΜΕΝΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

Επίσημη εκπροσώπηση του ελληνικού κράτους στη Κυανή Ακτή επιβεβαιώνεται από τα τέλη κιόλας του 19^ου αιώνα.

Το θέμα  δημιουργίας  ενός Ελληνικού Συλλόγου στη γαλλική Ριβιέρα, συζητείται  για πρώτη φορά τον Μάρτιο 1931, κατά τη διάρκεια δεξίωσης που παρέθεσε ο τότε Πρόξενος της Ελλάδας στη Νίκαια, με την ευκαιρία της Εθνικής Εορτής. Αυτός που παίρνει τελικά την πρωτοβουλία και δεσμεύεται να  πράξει τα δέοντα για τη δημιουργία ενός Ελληνικού Συλλόγου Κυανής Ακτής είναι ο μετέπειτα Πρόξενος Παύλος ΖΗΝΤΖΟΣ. Τον Απρίλιο του 1932 η «ΕΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ  ΤΗΣ ΝΙΚΑΙΑΣ-ΚΥΑΝΗΣ ΑΚΤΗΣ» γίνεται πραγματικότητα με την αναγνώριση του Καταστατικού της, σύμφωνα με το οποίο στόχος της είναι η ανύψωση του πατριωτικού και φιλανθρωπικού φρονήματος των μελών της, νιώθοντας την προσήλωσή τους στην πατρίδα, καθώς και η ενίσχυση της ελληνογαλλικής φιλίας. Η προφανής ανησυχία του ιδρυτή αυτής της συσχέτισης ήταν η  ενότητα της Ελληνικής Παροικίας πέρα από κάθε είδους αντιπαράθεση.

Τον Μάρτιο του 1933 τελείται για πρώτη φορά Ακολουθία από Έλληνα Ιερέα στην Εκκλησία της οδού Longchamp, της Ρωσικής Ορθόδοξης Κοινότητας της Νίκαιας, η οποία ήταν και παραμένει συνδεδεμένη με το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως και παρείχε πάντα αδελφική, σταθερή και ανεπιφύλακτη βοήθεια προς την Ελληνική Παροικία.

Κατά τη διάρκεια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, υπήρξε διακοπή των διπλωματικών και προξενικών σχέσεων (της Ελλάδας με τη Γαλλία). Κατά συνέπεια τα μέλη της Ελληνικής παροικίας υποχρεούνται να εγκαταλείψουν κάθε οργανωμένη πολιτιστική δραστηριότητα.

Έτσι φτάνουμε στο 1949, οπότε και διατυπώνεται η πρόθεση από τους Έλληνες της περιοχής, αγοράς του κτηρίου στο οποίο στεγάζεται η μικρή εκκλησία της οδού Longchamp, μια και το Δ.Σ. της Ρωσικής Εκκλησίας συζητά την πώληση αυτού λόγω οικονομικών δυσχερειών. Οι οικονομικές δυσκολίες της Ρωσικής Κοινότητας όμως ξεπερνιούνται πολύ σύντομα και έτσι το σχέδιο δεν ολοκληρώνεται.  Στη φάση αυτή ο Κλήρος της Ρωσικής Εκκλησίας προτείνει να παραχωρεί συστηματικά (μία φορά την εβδομάδα ή το δεκαπενθήμερο) τον Ναό στον Κλήρο της Ελληνικής Κοινότητας Μασσαλίας, για την τέλεση Ακολουθιών, καλύπτοντας έτσι στοιχειωδώς τις ανάγκες των Ελλήνων της Κυανής Ακτής και Μονακό.

Τον Ιούνιο του 1951 τελείται, έπειτα από χρόνια και πάλι, Θεία Λειτουργία στα ελληνικά από τον          π. Κύριλλο ΑΡΓΕΝΤΗ. Ο Πρόξενος της Ελλάδας, René ALLONGUE, στο όνομα της Ελληνικής Παροικίας στέλνει ευχαριστήρια επιστολή προς τον Αρχιμανδρίτη  κ. Σεραφείμ ΠΑΤΣΙΟ, Ιερατικώς Προϊστάμενο της Κοινότητας Μασσαλίας, εκφράζοντας τη χαρά των Ελλήνων που παρακολούθησαν τη Θεία Λειτουργία και την ευγνωμοσύνη τους προς το πρόσωπό του, για την αποστολή του Ιερέα.

Τον Φεβρουάριο του 1952 ο κ. René ALLONGUE ενημερώνει τον Ν. ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ (εκπρόσωπο της «Επιτροπής» την Ελλήνων και πρώτο Πρόεδρο της Κοινότητας)  για τις πληροφορίες που του παρείχε  η Νομαρχία σχετικά με τον Σύλλογο των Ελλήνων  της ΝΙ.Κ.Α.Μ. Σύμφωνα με αυτές η «ΕΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ  ΤΗΣ ΝΙΚΑΙΑΣ-ΚΥΑΝΗΣ ΑΚΤΗΣ» που υπήρχε πριν το 1939 (αρχή του Β΄Π.Π.) δεν υφίστατο πλέον. Για  τον λόγο αυτόν, υπήρξε παρότρυνση εκ μέρους του, για τη δημιουργία νέου Συλλόγου, σε νέες βάσεις, διαφορετικές, αφού ο Ελληνισμός της περιοχής έδειχνε πλέον μεγάλο ενδιαφέρον και για την πνευματικότητά του.

Έπρεπε λοιπόν η «Επιτροπή» να συνεδριάσει για τη σύσταση νέου Καταστατικού. Την Κυριακή 10 Φεβρουαρίου 1952, μετά τη Θεία Λειτουργία, ο Πρόξενος οργάνωσε  γεύμα στο σπίτι του, προσκαλώντας τους, Αρχιμανδρίτη π. Σεραφείμ και  Ν. ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ, ΠΑΠΛΩΜΑΤΑ, ΧΡΗΣΤΙΔΗ, κατά τη διάρκεια του οποίου συζητείται ο τρόπος διαδικασίας για τη δημιουργία της Ελληνικής Κοινότητας.

Το Σάββατο 3 Μαΐου 1952, στο γραφείο του Προξενείου της Ελλάδας (8, rue Blacas), πραγματοποιήθηκε η πρώτη επίσημη συνεδρίαση με σκοπό την σύνταξη Καταστατικού της μέλλουσας Κοινότητας με την ονομασία ΕΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ  ΤΗΣ  ΚΥΑΝΗΣ ΑΚΤΗΣ «ΑΓΙΟΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ». Το Καταστατικό έγινε αποδεκτό από το Υπουργείο Εσωτερικών, οπότε και αναγνωρίστηκε η Κοινότητα στις 08 Οκτωβρίου 1952, ενώ στις 28 Νοεμβρίου του ίδιου έτους δημοσιεύεται η αναγνώριση στην Εφημερίδα της Γαλλικής Κυβερνήσεως. Με πρώτους εκλεγμένους τον Νικόλαο ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ στη θέση του Προέδρου,  Ιωάννη ΜΑΤΤΑ στη θέση του Αντιπροέδρου και ένα επιτελείο από Έλληνες όλων των κοινωνικών στρωμάτων, η «ΕΝΩΣΗ» θέτει ως στόχο τη διατήρηση του πατριωτικού και εθνικού συναισθήματος (στόχοι του Π. Ζήντζου), αλλά και της θρησκευτικής συνείδησης. Αυτά είναι τα βασικά στοιχεία σύστασης της Ελληνικής Ομογένειας  της Διασποράς. Στη προσπάθεια επίτευξης των στόχων αυτών η ΕΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ  ΤΗΣ  ΚΥΑΝΗΣ ΑΚΤΗΣ «ΑΓΙΟΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ» επιτυγχάνει τον διορισμό (12 Οκτώβριο 1953) από τον Αρχιεπίσκοπο Θυατείρων κ.κ. Αθηναγόρα ΚΑΒΒΑΔΑ, του Αρχιμανδρίτη Κάλλιστου ΒΑΦΕΙΑ, ο οποίος και ανέλαβε καθήκοντα στις 6 Δεκεμβρίου της ίδιας χρονιάς. Η επίτευξη αυτή είναι καθοριστικής σημασίας, αφ’ενός διότι υλοποιείται η εικοσάχρονη και πλέον επιθυμία των Ελλήνων της εδώ Παροικίας αλλά και αφ’ετέρου διότι γίνεται ο πρώτος και καθοριστικός σταθμός της «μετάλλαξης» της «ΕΝΩΣΗΣ» σε  «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ». Η  καθιέρωση Θείας Λειτουργίας στα ελληνικά (δίνοντας τη δυνατότητα στους Έλληνες Παροίκους της εκπλήρωσης των θρησκευτικών τους καθηκόντων), η μακροχρόνια συσπείρωση τους και η διατήρηση της ελληνικής γλώσσας, δίνουν το δικαίωμα της ΣΥΣΤΑΣΗΣ αυτής.

Τον Απρίλιο 1955 έπειτα από πολλές προσεγγίσεις και επικλήσεις των ειδημόνων (π. Καλλίστου, René ALLONGUE- Γενικού Προξένου, Αντωνίου ΚΟΝΤΟΡΟΥΣΣΗ-Προέδρου της «Ένωσης Ελλήνων» και πολλών άλλων προσωπικοτήτων) επιτυγχάνεται η απόκτηση ιδιόκτητου κτηρίου. Η βίλλα του Μ. ΠΙΠΙΝΕΛΛΗ αγοράζεται στο όνομα της Αρχιεπισκοπής Θυατείρων και γίνεται η Έδρα της «ΕΝΩΣΗΣ». Έχοντας επιτευχθεί η αποστολή της Ένωσης των Ελλήνων της Κυανής Ακτής «Άγιος Σπυρίδων» το Δ.Σ. προχωρά στη διάλυσή της (15 Ιανουαρίου 1956), παραχωρώντας τη σκυτάλη στην νέα ΕΛΛΗΝΟΡΘΟΔΟΞΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ της οποίας η σύσταση έγινε τη 16η  Αυγούστου 1955, η αναγνώριση από τη Νομαρχία την 20η του ιδίου μήνα, ενώ δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Γαλλικής Κυβερνήσεως στις 26-08-55.

Στο διάστημα Απριλίου 1955 ως και Φεβρουαρίου 1957, γίνονται οι απαραίτητες παρεμβάσεις στο νεοπαποκτηθέν ωραίο και ευρύχωρο κτήριο της avenue DESAMBROIS, για τη διαμόρφωσή του σε Κοινοτικό Συγκρότημα (Eκκλησία, Σχολείο, γραφεία Ελληνικής Κοινότητας, Πολιτιστικό Κέντρο και αίθουσα πολλαπλών χρήσεων).

Η ευσέβεια, ο πατριωτισμός και η γενναιοδωρία των Ομογενών των πόλεων Καννών, Μόντε-Κάρλο και Νίκαιας αποφέρουν τους αναμενόμενους καρπούς.

Έτσι φτάνουμε επιτέλους την 25^η Μαρτίου 1957, εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου και Εθνική Εορτή της Ελλάδας, οπότε και η Κοινότητα βλέπει την μεγαλύτερη επιθυμία της να πραγματοποιείται: ο Αρχιεπίσκοπος Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας Σεβ. Αθηναγόρας ΚΑΒΒΑΔΑΣ και ο βοηθός του Επίσκοπος Ρηγίου κ.κ. Μελέτιος ΚΑΡΑΜΠΙΝΗΣ καθαγιάζουν τον Ναό τον αφιερωμένο στον «ΑΓΙΟ ΣΠΥΡΙΔΩΝΑ». Πολυάριθμες οι προσωπικότητες που παρευρέθηκαν σε αυτή την εκδήλωση εκπρόσωποι πολιτικών και θρησκευτικών Αρχών, γαλλικών και ελληνικών.

Μετά το θάνατο του πατρός Καλλίστου τον Μάιο του 1977, ο πατέρας Νικηφόρος ΠΕΖΟΠΟΥΛΟΣ συνεχίζει την αποστολή ως το 1983, ενώ οι εργασίες ανάπτυξης και βελτίωσης του ιδιόκτητου οικήματος συνεχίζονται με ζήλο. Στο διάστημα 1976-1993, υπό την Προεδρία Οδ. ΣΑΣΑΓΙΑΝΝΗ  ανοικοδομήθηκε εκ βάθρων το κτηριακό συγκρότημα, ενώ ταυτόχρονα τέθηκαν οι βάσεις που ισχυροποιήθηκαν αργότερα, με πλήρη οργανωτική δομή, με σύνταξη σύγχρονου καταστατικού και με άξια ανταπόκριση των μελών του Δ.Σ. Τον Οκτώβριο του 1983, έπειτα από την αναχώρηση του πατρός Νικηφόρου, ο αρχιμανδρίτης Στέφανος ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗΣ διορίζεται Ιερατικώς Προϊστάμενος. Τον Μάιο του 1986, διορίζεται στην Ενορία έπειτα από πρόσκληση του Μητροπολίτη Γαλλίας, ο ιεροδιδάσκαλος π. Μιχαήλ ΣΕΛΗΝΙΩΤΑΚΗΣ. Σκοπός της πρόσκλησης του ήταν η κάλυψη της θέσεως του Ιερέως και στη συνέχεια η αναβάθμιση του π. Στεφάνου, ο οποίος  εκλέγεται και χειροτονείται Βοηθός Επίσκοπος του Μητροπολίτη Γαλλίας κ.κ. Μελετίου ΚΑΡΑΜΠΙΝΗ, το 1987, με τον τίτλο του Επισκόπου Ναζιανζού οπότε και διορίζεται υπεύθυνος της περιφέρειας Ν. Γαλλίας. Έδρα της Επισκοπικής Περιφέρειας γίνεται η Νίκαια, στην οποία παραμένει ως τον Μάρτιο 1999. Σταθμός καθοριστικός για τον Αρχιεπίσκοπο πλέον της Εκκλησίας της Εσθονίας κ.κ. Στέφανο, αλλά και για τον π. Μιχαήλ ο οποίος διορίζεται Ιερατικώς Προϊστάμενος της Κοινότητας, παρά το νεαρό της ηλικίας του.